Tralleis

Karia’nın kuzey uç kesiminde yer alan Tralleis, kilise kayıtlarında Lydia’da gösterilmiş, bazı antik kaynaklarda bir İon kenti olarak söz edilmiş olmakla birlikte aslında Karia’ya dahildi. Kestane Dağları’nın güney eteklerindeki geniş ve yüksek platoda yer alan kent, Roma İmparatorluğu döneminde birkaç eyaletten oluşan önemli bir merkezdi. Buraya gönderilen valiler ise doğrudan Roma’dan gönderiliyordu. Kentin, uygun iklim koşullarına sahip olması, doğal savunması, sulak ve verimli toprakları burayı önemli ve güçlü bir merkez haline getiriyordu. 📍 Şehrin tüm valileri Roma’dan gelmişti ama Roma ile Seleukoslar arasında çıkan savaşta Seleukosların tarafını tutmuş ve Roma’yı karşısına almıştı. Bu olayın ardından Pergamon Krallığı’na bağlanarak ‘Tralleis’ adını almıştır. MÖ 189-133 yılları arasında geçen sürede ise şehir en huzurlu ve barış dolu dönemini yaşamıştır. 📍 Günümüzde gymnasium kısmının kemer kalıntıları sebebiyle buraya halk tarafından ‘Üç Gözler’ adı verilmiştir. Daha sonraki yıllarda eklemeler yapılarak hamama dönüştürülmüş ve yıllarca hamam olarak kullanılmıştır. Hamamın alt döşemesindeki geniş odalarda yakılan odunlardan çıkan ısı kanallar yardımıyla tüm hamamın içerisine yayılarak tabanının ve duvarlarının ısınmasını sağlamaktaydı. Gerekli sıcak su ise büyük bakır kazanlarda ısıtılarak elde ediliyordu. 📍 Strabon, yerleşimin bir tepe üzerinde kurulmuş olmasının kentin savunmasını kolaylaştırdığını ve halkının civar şehirlerine göre daha zengin olduğundan söz eder. 📍 Tralleis, yetiştirdiği bilim insanları ile de tarihe damga vurmuştur. Tralleis’li hekim Stephanus’un beş oğlundan biri Ayasofya’yı inşa eden ünlü matematikçi Anthemius’tur (474-534). Metrodorus (6. yüzyıl ilk yarısı) usta bir dil bilimci, Olympius (6. yüzyıl ilk yarısı) ünlü bir hukukçu, Dioscurus ve Aleksandros (525-605) ise hekimdir. Aleksandros, özellikle epilepsi tedavisi konusundaki çalışmalarıyla tanınan devrin önemli hekimlerinden biriydi.