Osman Hamdi Bey, arkeolog, ressam, müzeci, Sanayi-i Nefise Mektebi ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'nin kurucusu, Kadıköy semtinin ilk belediye başkanıdır. Bu farklı yönleriyle hem bir bilim insanı ve tarihçi, hem sanatçı, hem de politikacıdır.
📍
1910 yılında bugün kaybettiğimiz Osman Hamdi Bey ile ilgili konuşulacak pek çok konu var kuşkusuz. Ben onu anarken nispeten az bilinen bir konudan söz edeceğim.
📍
Osman Hamdi Bey’in sanatçı ve amatör bir tarihçi olan Fransız kökenli bir Osmanlı yurttaşı Victor Marie de Launay ile birlikte Osmanlı giyimi ve kıyafetleri üzerine hazırladığı fotoğraflı bir kitap vardır. Elbise-i ‘Osmaniyye (Les costumes populaires de la Turquie en 1873) ismiyle 1873 tarihinde bir kitap olarak basılmıştır.
📍
İç kapaklarından birinde yer alan Türkçe başlık dışında tamamı Fransızca yayınlanan bu eserin fotoğrafları Sebah Stüdyosu tarafından hazırlanmıştır. 1873’teki Viyana Sergisi’nde Osmanlı bölümünün ürünleri arasında yer alan Elbise-i Osmaniye, Batılılaşırken kendi değerlerini korumayı da bildiğini iddia eden bir devletin bir tür manifestosu niteliğindeydi.
📍
74 adet fotoğrafta 200 kadar kişi görülen eserde bazı kişiler birkaç kez kullanılmıştır. Müslüman kadınların eşkâli göründüğü için sansüre takılan altı adet levha olduğu da biliniyor.
📍
Müze-i Hümayun'a teslim edildiği tespit edilen kitapların kaç adet basıldığı, ne şekilde dağıtıldığı bilinmiyor. İşin ilginci, Edhem Eldem'in yaptığı araştırmalarda metinlerin bir kısmının daha önce yayınlanan başka eserlerden alıntı olduğu tespit edilmesi. İlgilenenler hocanın makaleleri arasında detaylı bilgiye ulaşabilir. Kitap da @sabanci_university tarafından Türkçe olarak 1999 yılında yeniden yayınlandı.
Comments