Türklerde HAN ‘hükümdar, ulu insan, lider’ demek. ‘HANIM’ ise, Türk toplumsal düzeninde ‘kadın yönetici, kraliçe’ demek. Anadolu’ya göçerken geleneklerini de getiren Oğuz boyları, daha sonra benimsedikleri inançla da kadını başüstünde tutmuşlar, tutmaya devam ediyorlar.
💜
Yörük kızları görücü usulü evlenmez, sevdalarına varır ve kırmızı gelinlikle çıkarlar baba ocağından. Analar arkasından “girdiğin evden beyazlar içinde çıkasın” diye dua eder yani kefenle. Çünkü anaları kızlarının çeyiz sandığının en altına hiç kullanmamasını dileyerek bir mor cepken koyar. Bu gelin kızın kalkanıdır. Gün olur kocası ona kötü davranır, haksızlık ya da ihanet ederse çıkarır sandığından mor cepkenini, giyer üzerine, çıkar oturur köyün meydanına. Sessizce “ben bu adamı boşadım” der.
💜
Evli kadının mor cepken giymesi bütün kadınları harekete geçirir, yaşlısı genci toplanırlar çevresine. Koca, evinden bile çıkamaz, kimsenin yüzüne bakamaz. Eğer karısının gönlünü alıp mor cepkeni çıkartmaya ikna edemezse bir daha kimse ona kız vermez, toplum içinde de yapayalnız kalır.
💜
Karacaoğlan’ın Sarı Zeybek şiirinde “Eğil bir bak mor cepkenin kanına” diye söz ettiği budur.
💜
Ne kendi ülkemde ne de dünyanın herhangi bir yerinde herhangi birinden gelecek herhangi bir haksızlık nedeniyle hiçbir kadının mor cepken giymemesini diliyorum.
Comments