Homeros’un İlyada Destanı’nda da sözünü ettiği Hayıt bizim buraların yani Ege ve Akdeniz’in ağacıdır. Artık zamanı geçiyor, çiçekleri dökülmeye başladı. Sürgün yerlerinde küçük mavimsi mor çiçekleri vardır, uzun konik biçimde mis gibi kokarlar. Zaten hayıt kendisi kokulu bir ağaçcıktır. “Cık” dedim çünkü çalıdan hallicedir, gene de daha uzun olanlarıyla da karşılaşırız.
🌿
İngilizce adı “Keşişin biber ağacı” anlamına gelir, tahmin edebileceğiniz gibi erkeklik hormonunu körelten bir etkisi vardır. Antik çağ hekimleri de bu etkiden söz eder. Kadınlarda da libidoyu azalttığı bilinir ancak menstrüasyon ve menopoz dönemlerinde de yardımcıdır.
🌿
Tanrıça Hera’nın kutsal ağacı kabul edilir. İnanışa göre Hera, Samos adasında Hayıt Ağacı altında doğmuştur. Hitit metinlerinden ve Hippokrates’ten sağlık alanında kullanıldığını öğreniyoruz. Roma döneminde Plinius, tanrıça Demeter onuruna düzenlenen bayramlarda Atinalı kadınların tören boyunca cinsellikten uzak durmak ve namuslarını korumak için bu ağacın yapraklarını ve dallarını yataklara serdikleri yazar. Bu nedenle “agnos=iffet/namus”, dallarının sertliğinden dolayı da “lygos=ince dal” isimlerini almıştır.
🌿
Antik kaynaklar yılan ısırıklarında ve zararlı böcekleri uzaklaştırmada kullanıldığını yazıyor. Batı Anadolu’da hala güvelerden korunmak ya da akrep/böcek/arı sokmaları için hayıt kullanılır. Bazı yörelerde ayak şişlikleri ve çıkıklar için de kullanımı devam ediyor.
🌿
Antik kaynakların yazdığı gibi hayıt dallarından sepet yapımı da Batı Anadolu’da halen sürmekte.
🌿
Bu aktarılan kültürlere hayranım.
Comments