1926’da bugün Türkiye’nin ilk şeker fabrikası olan Alpullu Şeker Fabrikası faaliyete geçti.
📍
Alpullu Şeker Fabrikası’nın iç rekabetten zarar görmemesi için İstanbul ve Trakya bölgesinde başka bir şeker fabrikası kurulması engellenmiş, fabrika çalışanları 10 yıl süre ile kazanç vergisinden muaf tutulmuştu.
📍
Şeker ambarı ile fabrika binaları, çelik konstrüksiyonla ve tuğla dolgu olarak yapıldığından inşaat çok kısa sürede tamamlanmıştı.
📍
Alpullu ilk şeker mahsulünü 26 Kasım 1926 günü çıkartmış. İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Türk A.Ş. ziyaret heyeti Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Paşa’ya Alpullu Şeker Fabrikası tarafından üretilen şekerlerden kutular içinde sunmuşlar.
📍
Sosyal amaçlı yapılar arasında sinema ve lokanta, hastane, revir, ecza deposu, satış mağazası, okul, cami, yatakhane ve hamam bulunur. Ayrıca misafirhane olarak, devlet büyüklerinin ağırlandığı “Ergene Köşkü”, ve evlilik, sünnet gibi törenlerin yapıldığı “Büyük Köşk” yer alır. Spor tesisi olarak da stadyum, basketbol-futbol sahası, yüzme havuzu ve 1960’lı yıllarda mini golf sahası yapılmış.
📍
Öncül bir işçi yerleşim merkezi olarak görülen bu komplekste; eğitim, sosyal olanaklar ve mimari söylemle modernleşme yoluna gidilmiştir. İlk beş yıllık kalkınma planı çerçevesinde kurulan ve ülkenin birçok yerine dağıtılarak yapılan büyük endüstriyel kompleksler, kuruldukları yerlere yeni yaşam alışkanlıkları ve modern kültürün gelmesini sağlamışlardır. Alpullu Şeker Fabrikası da bunlardan biri olarak tasarlanmıştır. Fabrika, oluşturduğu sosyal hiyerarşilerle modern bir misyona sahiptir. Ayrıca modern yerleşkelerin Erken Cumhuriyet Dönemi’ne has bir ifadesi olarak, Kemalist rejimin endüstriyel binası olan bu fabrika, kendi yürüttüğü modernleştirici politikayla şekillenmiştir.
📍
Cumhuriyet’e bir de böyle bakmak gerekir.
📍
Not: Bir de Alpullu tren istasyonu var ki... Başka zaman anlatırım.
#alpulluşekerfabrikası #türkiyeşekerfabrikaları #alpullu #cumhuriyetyapıları #mimarlıktarihi #endüstrimirası #aysebayvasileonlineatölye #aysebayvasileonlinedersler
留言