Bir önceki gönderiyi okuyanlar için bu da ezber bozma gönderisi olsun.

🐠

Önce görseldeki tanımdan başlayalım bu sefer. Bu tanım bölgelere göre farklılaşır. Örneğin, Roma dili ‭konuşulan çeşitli ‭ülkelerde, özellikle Fransa ‭ve İtalya’da “Nisan Balığı” terimi tercih edilir. Öte ‭yandan Almanca ‭konuşulan böl‭gelerde yapılan‬ bir araştırma, Nisan’da‭ ‬ayak işine‭ ‬gönderilen kişiden ‭Nisan Soytarısı, Nisan Danası, Nisan‭ E‭şeğ‬i ve Nisan Maymunu ‭diye söz eder. ‬

‭🐠

Geleneğin kökeni belirsiz. Pagan dönemine dayandıran da var, Hz. İsa’ya dayandıran da. Grimm Kardeşler‭, 1854’de “‬Geleneği ‭ilk olarak ‭belli ‭belirsiz bir ‭‬şekilde ‭geçmiş yüzyılda görebiliyoruz. Açıklanmamış bir kökeni olan ve Nisan ayında yapılan gelenek, yılın başlangıcı ile doğrudan bağlantılıdır” diye yazar. Gelenekten ilk olarak 1508’de bir Fransız kaynağında bahsedilir‭. ‬Bir ‭başka ‬kaynağa ‭göre, ‭ ‬Almanya’da ‬ilk ‬bilinen ‭olay 1618’dedir.

🐠

Yılın on ikinci ayının adı olan Aralık Latince’de on ‭(December) ‬anlamına ‭ ‬gelir. ‭Kasım ‭dokuz, Ekim sekiz ve Eylül yedidir. Demek ki yıl Mart ile başlar, Ocak’la değil‭ ‬(İran’da Mart, yeni İran yılının ‭başlangıcıdır). ‭

🐠

Nisan sözcüğünün, Farsça (Nisan), Süryanice (Nisanna), Sümerce (Nisag = ilk meyveler), Akadca (Nisānu) ve İbranice (Nîsān) sözcüklerinden alındığı söylenebilir. Nisan adının İngilizcesi olan April sözcüğünün Latince’deki anlamı ise “açık”tır (Aprilis). Klasik etimolojiye göre, Latince aperire (açmak); ağaçların çiçek açmaya başladığı mevsimi ima eder.

🐠

Dolayısıyla Nisan, yılın başlangıcı için en uygun zaman olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda,‭ ‬kökensel ‭ ‬olarak‭ ‬“açmak” ‭anlamına gelen Nisan’ın ilk günü takvimsel olarak da ayın açılış günüdür. Bir Nisan, kışın sonu ve baharın başlangıcı olarak anlaşılabilir önemli bir gündür. Nisan’ın biri takvimsel olarak bir geçiş ritidir ve eşek şakası için de uygun bir zamana işaret eder. Nisan balığı kurbanının elbisesine cinsel gücün simgesi olarak bir kağıt balık yapıştırılması da üretkenliğe geri dönü‭şü ‬ kutlamak için yeterli bir sebeptir.

🐠

Bir Nisan’daki mevsimsel ve zamansal dönüşüm, akıllılıktan Nisan aptallığına dönüşümle vurgulanır. Bence çok da doğrudur.